14
perder
serbest köşe
Nakit yönetimi her şeydir
lay nakite dönen varlıklara ihtiyaç vardır.
Ancak toplumsal alışkanlığımız; her zaman
hazırlıklı olmak yerine, ne miktarda ve ne
zaman geleceği garanti olmayan cirolara
ve ticari alacaklara göre borçlanmamızdır.
Evdeki hesap çarşıya uymayınca da kötü
sonuç kaçınılmazdır. Oysa, işletmenin
finansal yükümlülükleri karşılamak üzere
yeterli nakit sağlaması birinci kuraldır.
Büyüme ve yatırım fırsatla-
rından yararlanmak için ise
daha fazlasına ihtiyaç vardır.
Bu şekilde önemli ölçüde faiz
tasarrufu sağlamak müm-
kündür ve hatta gereklidir.
Zira bizim iş kolumuz kredi
maliyetini karşılayacak net
karları üretemez. Oysa, birçok
patronun dağ gibi stokları
kafaya takmadan kredi arayı-
şına girdiklerini görmekteyiz.
İşte şaşırtıcı olan budur. Zira
stoklar arttıkça işletme ser-
mayesi gereksinimi de artar.
Stok, perakendecinin bi-
lançodaki en büyük varlıkla-
rından biridir. Aynı zamanda kar ve zarar
tablosuna ek maliyetler ekler. Stok tutma
maliyeti, eskime, faiz oranları, sigorta,
stok alanı vb…
Dolayısıyla stok ayarlamaları yoluyla
işletme sermayesini azaltma kararı da
ihtiyaçtır.
Ancak müşteri hizmeti düzeyi üzerindeki
etkisini de önceden analiz etmelidir.
Her gün aynı rüyayı görmemek için
günlük faaliyetlerin gerektirdiği ihtiyaçları
karşılamak ve vadesi gelmiş ödemeleri
yapabilmek üzere çok önceden o parayı
garantiye almak önemlidir. Buna likidite
sorumluluğu diyoruz. Elbette bu kadarı
yetmez.
Dönemsel ve mevsimsel dalgalanmalar ile
beklenmedik durumlara karşı da hazırlıklı
olmak amacıyla nakit bulun-
durulmalıdır. Yine yetmez.
Avantajlı yatırım fırsatlarından
yararlanmak veya spekülatif
alım yapabilmek üzere de na-
kit bulundurmak şarttır. Oysa
bu paraların lüks otomobillere
veya gayrimenkullere gittiği
çok rastlanan olaylardandır. Az
rastladığımız olay ise nakdin
güce dönüştürülmesi, ciro ve
karlılıkta rekorlar kırılabilme-
sidir. Ülkemizde bunu başaran
10-11 şubeli örnek bir yerel
zincir bulunmaktadır. Alım-
larını peşin yaparak kimsenin
ulaşamadığı düşük maliyetlere ulaşmakta-
dır. Elbette rekor cirolara ve karlara da…
Demek ki, el altında nakit bulundurmanın,
ezberlenmesi gereken birçok yararı vardır.
Birincisi, günlük faaliyetlerin gerektirdiği
ödemeleri aksatmadan yapabilme gücü-
dür. Vadesi gelen ödemelerde sorun yaşa-
mamak diğer faydasıdır. Peşin alımlarda
nakit ıskontosundan faydalanabilmektir.
Olağanüstü olaylar karşısında hazırlıklı
olmaktır. Bankalar nezdinde itibarlı olmak-
tır. Ani çıkan karlı yatırım imkanlarından
yararlanabilmektir.
Nakit yetersizliğini düşünmek bile istemi-
yorum. Zira birçok sakıncası bulunmakta-
dır. Öncelikle ya kredi sağlama imkanı zor-
laşacak ya da kredi koşulları kötüleşecek
demektir. Vade farkları yükselecek veya
tedarikçiler işletmeye ikinci sınıf müşteri
muamelesi yapacak demektir. Rakipler
nakit ıskontosundan yararlanabilirken,
elverişli koşullarda bile alım yapamama
durumuna düşülecek demektir.
Bu kötümser tablo her zaman ihtimal da-
hilinde iken işletme sermayesi kavramı da
tam anlaşılamamaktadır. “Nasıl olsa vade-
ler uzun, satar öderiz” mantığı yaygındır.
Oysa işletme sermayesi, işletmenin iş
hacmini genişletebilmesi, riskini azal-
tabilmesi, olağanüstü durumlarda mali
yönden zorlanmaması, faaliyetlerini karlı
ve verimli bir biçimde yerine getirebilmesi
için ilk şarttır.
O zaman bütün şirketlerin, etkin işletme
sermayesi yönetimi ihtiyacı konusunda
hiç tereddüt yaşamaması gerekir. Bu
konuda mutlaka yetişmiş insan kayna-
ğına sahip olmak veya en azından ilgili
kadroları eğitimle desteklemek gerekir.
Daimi finans danışmanı bulundurmakta
alternatifler arasındadır.
Nakit akışını yönetemiyorsanız şirketi de
yönetemezsiniz. Bu bakımdan mağaza
içinde yaptığımız bütün doğru işler iyi na-
kit yönetimi ile sonlandırılmalıdır. Tersden
okursak, başarılı nakit yönetimi için her
şeyi doğru yapmalıyız. İyi stok yöneti-
mi, doğru ürün portföy yönetimi, verimli
alan yönetimi ve kontrollü gider yönetimi
başarılamadan nakit yönetiminde istikrar
sağlanamaz.
Nasıl ki canlıların yaşamını sürdürmesi
için toprak, su, hava ve ışığa ihtiyaç varsa,
şirketlerin yaşamını sürdürmesi için de ko-
Ercüment Tunçalp
Danışman
Evdeki hesap çarşıya uymayınca
da kötü sonuç kaçınılmazdır. Oysa,
işletmenin finansal yükümlülük-
leri karşılamak üzere yeterli nakit
sağlaması birinci kuraldır. Büyüme
ve yatırım fırsatlarından yararlan-
mak için ise daha fazlasına ihtiyaç
vardır.
