Page 68 - Perder 44. Sayı
P. 68
pazar
durum buğdayının kalitesi, makarna kalitesindeki en önemli etkendir. makarnanın da hammaddesi olan durum buğdayıdır. Durum buğdayı,
Ayrıca üretim aşamasında kullanılan teknoloji de kaliteyi etkiliyor. soğuk ve yarı kurak iklimlerde ve Akdeniz ülkelerinde yetiştirilir.
Türk makarna fabrikaları teknolojik olarak dünyanın önde gelen Durum buğdayı yetiştiren en önemli ülkeler sırasıyla; AB ülkeleri,
üreticileri ile rekabet edecek düzeydedir. Son teknoloji ve bilgisayar Kanada, İtalya, Meksika, Türkiye ve ABD’dir. Dünya durum buğdayı
destekli entegre tesislere sahibiz. Türkiye’deki tüm makarna üretiminin yüzde 7’si Türkiye tarafından gerçekleştiriliyor. Ülkemizde
üreticileri üretimleri için gerekli olan irmiği kendileri üretiyorlar. en fazla durum buğdayı Güneydoğu Anadolu’da üretilirken, bunu İç
Bu, ABD ve Avrupa üreticilerinde yaygın bir sistem olmayıp, Türk Anadolu Bölgesi takip ediyor. Son on yıllık süreçte durum buğdayı
üreticilerine standardizasyon, araştırma - geliştirme ve yüksek kalite üretiminde düşüş söz konusu. Bunun başlıca nedenleri arasında,
avantajı sağlıyor. üreticinin daha verimli ve kârlı olması nedeniyle mısır gibi ürünlere
Anti damping engeli yönelmesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde son yıllarda un
Türkiye makarna sektöründe 1990 yılına kadar talep-üretim artışına sektörünün gelişmesi nedeniyle ekmeklik buğday ekiminin artması
paralel bir seyir izlerken, bu yıldan sonra ihracat artışına bağlı olarak ve üretimin bol olduğu yıllarda makarnalık buğday fiyatının ekmeklik
üretim, yurt içi talepten daha fazla arttı. 2004 ve 2005 yıllarında buğday fiyatının altına düşmesi geliyor. Bu yıl ürünle ilgili bir sıkıntı
ihracatta yakalanan başarılı çizginin her geçen yıl artarak devam yaşanmayacağı ön görülüyor. TMO’nun çiftçiyi tatmin edecek uygun
etmesi ve iç piyasanın da canlanmasıyla kapasite kullanım oranı alım fiyatı açıklaması ve yüksek miktarda alım yapıyor olması olumlu
yüzde 65’lere çıktı. ABD’nin anti damping uygulaması ve AB’nin gelişmelerdir. Gelecek sene durum buğdayı ekiminin artacağını
uyguladığı kota uygulamasının kaldırılması durumunda kapasite ön görüyoruz. Sektör olarak TMO’nun aldığı buğdayın tamamına
kullanım oranı da artacaktır. ABD’nin anti damping uygulaması ve talibiz. Buğday fiyatlarının artması gibi etkilerle sektörün üretim
AB’nin uyguladığı kota uygulaması sektörümüzün ihracatı önünde maliyetlerindeki artış önümüzdeki günlerde makarna fiyatlarına
uzun yıllardır aşmaya çalıştığı en büyük engellerin başında geliyor. yansıyabilir.
Dünyanın en büyük ihracatçısı konumunda olan İtalya, bu korumalı “Üreticiler baskı ile karşı karşıya”
pazarlara yaptığı ihracat nedeniyle birinci sırada yer alıyor. Bu Tarımsal ürünlerle ilgili fiyat artışları, şirket maliyetlerini birebir
ülkeleri çıkardığımızda ülkemiz, dünya pazarlarına yapılan ihracatta etkiliyor. Petrole dayalı ambalaj ürünleri, nakliye ve enerji maliyetleri,
İtalya’nın önünde, birinci sıradadır. Ekonomi Bakanlığı, Dış İşleri kur artışları, satış ve üretim maliyetlerimizi belirleyen önemli
Bakanlığı ve Gümrük Bakanlığı, Avrupa Birliği müzakereleri sırasında kalemlerdir. Fiyat artışları konusunda rekabetin getirdiği önemli
açılan fasıllarda bu konuları da gündeme getiriyor. Bizim ülkemizin bir baskı söz konusu. Bu da şirketlerin kârlılık oranı üzerinde her
de kendi sektörlerimizi, üreticilerimizi korumak adına bu ülkelere geçen gün daha fazla baskı oluşturuyor. Ayrıca üretici firmalar,
getirdiği kota uygulamaları, kısıtlamaları bulunuyor. Bakanlık perakende sektöründe satın alımcı firmalarının aralarındaki rekabetin
düzeyinde AB müzakereleri sırasında karşılıklı olarak kotaların oluşturduğu bir baskı ile karşı karşıya. Perakendeciler de birbiri
kaldırılması için görüşmeler yapılıyor. Bu uygulamaların kalkması ile rekabet ettikleri için sürekli daha ucuza almak üzere üretici
durumunda inanıyoruz ki; ülkemiz makarna sektöründe büyük firmalara baskılar yapıyor; fiyat artışları önünde engel teşkil ediyorlar.
bir sıçrama yapacak ve ilk sıraya yerleşecektir. Engellerin aşılması Domino etkisiyle birbirlerini takip ettikleri için ilk fiyat geçen
sadece makarna sektörümüze değil Türkiye tarımına, ülkemiz buğday olmak istememekte, birilerinin artış yapmasını beklemekteler. Bu
üretimine, nitelikli iş gücü ve istihdamına ciddi katkı sağlayacaktır. durum üreticiyi zor durumda bırakıyor. Üreticiler, maliyet artışlarını
2014 yılında 735 bin ton olarak gerçekleşen ihracatımızın, kısa vadede zamanında ve doğru oranda satış fiyatlarına yansıtamamanın
1 milyon tona ulaşmasını hedefliyoruz. Kota ve antidamping gibi sıkıntılarını yaşıyorlar. Bu da dönemsel zararlara yol açıyor. Üretici,
kısıtlamaların kalkması durumunda 2023 yılına kadar ihracat oranının geçiş talep ettiği süre ile geçişin realize olduğu dönem arasındaki
2 milyon tona çıkarılmasını öngörüyoruz. dönemde zarar ediyor. Çoğu zaman geçişi realize olduğunda,
“Artış, fiyatlara yansıyabilir” fiyat eskimiş oluyor. Fiyat artışları zarara uğranmaya başlandığı
Dünyada 705 milyon ton buğday üretiliyor. Bunun 33 milyonu dönemlerde yapılıyor.
durum buğdayının kalitesi, makarna kalitesindeki en önemli etkendir. makarnanın da hammaddesi olan durum buğdayıdır. Durum buğdayı,
Ayrıca üretim aşamasında kullanılan teknoloji de kaliteyi etkiliyor. soğuk ve yarı kurak iklimlerde ve Akdeniz ülkelerinde yetiştirilir.
Türk makarna fabrikaları teknolojik olarak dünyanın önde gelen Durum buğdayı yetiştiren en önemli ülkeler sırasıyla; AB ülkeleri,
üreticileri ile rekabet edecek düzeydedir. Son teknoloji ve bilgisayar Kanada, İtalya, Meksika, Türkiye ve ABD’dir. Dünya durum buğdayı
destekli entegre tesislere sahibiz. Türkiye’deki tüm makarna üretiminin yüzde 7’si Türkiye tarafından gerçekleştiriliyor. Ülkemizde
üreticileri üretimleri için gerekli olan irmiği kendileri üretiyorlar. en fazla durum buğdayı Güneydoğu Anadolu’da üretilirken, bunu İç
Bu, ABD ve Avrupa üreticilerinde yaygın bir sistem olmayıp, Türk Anadolu Bölgesi takip ediyor. Son on yıllık süreçte durum buğdayı
üreticilerine standardizasyon, araştırma - geliştirme ve yüksek kalite üretiminde düşüş söz konusu. Bunun başlıca nedenleri arasında,
avantajı sağlıyor. üreticinin daha verimli ve kârlı olması nedeniyle mısır gibi ürünlere
Anti damping engeli yönelmesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde son yıllarda un
Türkiye makarna sektöründe 1990 yılına kadar talep-üretim artışına sektörünün gelişmesi nedeniyle ekmeklik buğday ekiminin artması
paralel bir seyir izlerken, bu yıldan sonra ihracat artışına bağlı olarak ve üretimin bol olduğu yıllarda makarnalık buğday fiyatının ekmeklik
üretim, yurt içi talepten daha fazla arttı. 2004 ve 2005 yıllarında buğday fiyatının altına düşmesi geliyor. Bu yıl ürünle ilgili bir sıkıntı
ihracatta yakalanan başarılı çizginin her geçen yıl artarak devam yaşanmayacağı ön görülüyor. TMO’nun çiftçiyi tatmin edecek uygun
etmesi ve iç piyasanın da canlanmasıyla kapasite kullanım oranı alım fiyatı açıklaması ve yüksek miktarda alım yapıyor olması olumlu
yüzde 65’lere çıktı. ABD’nin anti damping uygulaması ve AB’nin gelişmelerdir. Gelecek sene durum buğdayı ekiminin artacağını
uyguladığı kota uygulamasının kaldırılması durumunda kapasite ön görüyoruz. Sektör olarak TMO’nun aldığı buğdayın tamamına
kullanım oranı da artacaktır. ABD’nin anti damping uygulaması ve talibiz. Buğday fiyatlarının artması gibi etkilerle sektörün üretim
AB’nin uyguladığı kota uygulaması sektörümüzün ihracatı önünde maliyetlerindeki artış önümüzdeki günlerde makarna fiyatlarına
uzun yıllardır aşmaya çalıştığı en büyük engellerin başında geliyor. yansıyabilir.
Dünyanın en büyük ihracatçısı konumunda olan İtalya, bu korumalı “Üreticiler baskı ile karşı karşıya”
pazarlara yaptığı ihracat nedeniyle birinci sırada yer alıyor. Bu Tarımsal ürünlerle ilgili fiyat artışları, şirket maliyetlerini birebir
ülkeleri çıkardığımızda ülkemiz, dünya pazarlarına yapılan ihracatta etkiliyor. Petrole dayalı ambalaj ürünleri, nakliye ve enerji maliyetleri,
İtalya’nın önünde, birinci sıradadır. Ekonomi Bakanlığı, Dış İşleri kur artışları, satış ve üretim maliyetlerimizi belirleyen önemli
Bakanlığı ve Gümrük Bakanlığı, Avrupa Birliği müzakereleri sırasında kalemlerdir. Fiyat artışları konusunda rekabetin getirdiği önemli
açılan fasıllarda bu konuları da gündeme getiriyor. Bizim ülkemizin bir baskı söz konusu. Bu da şirketlerin kârlılık oranı üzerinde her
de kendi sektörlerimizi, üreticilerimizi korumak adına bu ülkelere geçen gün daha fazla baskı oluşturuyor. Ayrıca üretici firmalar,
getirdiği kota uygulamaları, kısıtlamaları bulunuyor. Bakanlık perakende sektöründe satın alımcı firmalarının aralarındaki rekabetin
düzeyinde AB müzakereleri sırasında karşılıklı olarak kotaların oluşturduğu bir baskı ile karşı karşıya. Perakendeciler de birbiri
kaldırılması için görüşmeler yapılıyor. Bu uygulamaların kalkması ile rekabet ettikleri için sürekli daha ucuza almak üzere üretici
durumunda inanıyoruz ki; ülkemiz makarna sektöründe büyük firmalara baskılar yapıyor; fiyat artışları önünde engel teşkil ediyorlar.
bir sıçrama yapacak ve ilk sıraya yerleşecektir. Engellerin aşılması Domino etkisiyle birbirlerini takip ettikleri için ilk fiyat geçen
sadece makarna sektörümüze değil Türkiye tarımına, ülkemiz buğday olmak istememekte, birilerinin artış yapmasını beklemekteler. Bu
üretimine, nitelikli iş gücü ve istihdamına ciddi katkı sağlayacaktır. durum üreticiyi zor durumda bırakıyor. Üreticiler, maliyet artışlarını
2014 yılında 735 bin ton olarak gerçekleşen ihracatımızın, kısa vadede zamanında ve doğru oranda satış fiyatlarına yansıtamamanın
1 milyon tona ulaşmasını hedefliyoruz. Kota ve antidamping gibi sıkıntılarını yaşıyorlar. Bu da dönemsel zararlara yol açıyor. Üretici,
kısıtlamaların kalkması durumunda 2023 yılına kadar ihracat oranının geçiş talep ettiği süre ile geçişin realize olduğu dönem arasındaki
2 milyon tona çıkarılmasını öngörüyoruz. dönemde zarar ediyor. Çoğu zaman geçişi realize olduğunda,
“Artış, fiyatlara yansıyabilir” fiyat eskimiş oluyor. Fiyat artışları zarara uğranmaya başlandığı
Dünyada 705 milyon ton buğday üretiliyor. Bunun 33 milyonu dönemlerde yapılıyor.
